Straô 2023

De Straô Noordwelle is gepland in 2023 op 25 februari. Zoals jullie gewend zijn en volgens traditie, de laatste zaterdag van februari.

Wat is Straô ?

Het “straô-rieën” was en is een folkloristisch feest dat zijn oorsprong vindt in een ver verleden en dat alleen op Schouwen bekend was. Jonge boeren en knechts reden met hun paard de zee in om de voeten van deze dieren te wassen. Na deze rituele wassing reed men terug naar het dorp om verschillende keren rond het dorp te rijden.

Hoe het “straô-rieën” (strandrijden) ontstaan is, moet men een heel eind in de geschiedenis terug. Het westelijk deel van Schouwen en vooral de omgeving Burgh was reeds in de Germaanse tijd een belangrijke nederzetting. Het duinlandschap en de ommanteling was hier het middelpunt waar de goden werden vereerd. Hier vierden de Germanen ook hun grote natuurfeesten, zoals lente, midzomer, herfst en midwinter. Aan deze hoofdfeesten gingen later voorfeesten van Allerheiligen en Sint-Maarten vooraf. Het Schouwse “straô-feest” nu, was een “lentevoorfeest” dat men vierde als de dagen gingen lengen.

Ook geloofde men in de reinigende en genezende kracht van het water voor de voeten van de paarden. De oudere boeren weten dit nog heel goed, want als de voeten van de paarden onder schurft zaten of jeukerig waren kon zeewater helpen, door ze elke dag met vers zeewater af te spoelen.

Van oudsher werd er “straô-ereeë” op maandag voor de vasten en iedereen had of kreeg een vrije dag. Omstreeks 1955 is de traditionele maandag verschoven naar de zaterdag, als gevolg van teruglopende belangstelling op maandag.

Doordat de boerenpaarden verdwenen waren, was het nu meer en meer een stoet van warmbloedpaarden geworden waarop gereden werd. Nu lijkt de geschiedenis zich voornamelijk in Noordwelle weer te gaan herhalen.

Het “straô-rieën” wordt nu nog gedaan te Renesse, Burgh-Haamstede, Noordwelle, Ellemeet, Scharendijke en Serooskerke. Vroeger hielden Elkerzee, Brouwershaven, Dreischor en Moriaanshoofd ook “straô-feest”.

Rijzadels kwamen er niet aan te pas, de meesten hadden wel een stijgbeugel om op het paard te klimmen. Immers als men stijf van leden was, viel het niet altijd mee om zonder stijgbeugel boven op de rug van een groot paard te klimmen. Op de rug van het paard lag een gekleurd of wit kleedje, dat door een riem of singel op zijn plaats werd gehouden.

In de dertiger jaren droegen sommige ruiters reeds een witte broek, later werd dit een gewoonte. Verder had men hoge zwarte schoenen aan en altijd een pet op. Met kleurige papieren rozen werden de manen en staarten van de paarden opgesierd. Tegenwoordig wordt er geprobeerd dit kleding gebruik weer in ere te herstellen.

Tot 1905 stonden er kraampjes op de dorpen waar “schroosels” (platte dunne kruidenkoek) en “appelsienen'” werden verkocht. Eveneens kwam de knecht van bakker Bosloper uit Noordwelle met z’n “ondekarre” om zijn “schröösels”, “appelsienen” en “fredille” (gekonfijte dadels) aan de man de brengen.

Iedereen mocht met zijn paard in de stoet meerijden, al was het de eerste keer dat je een paard bereed. Maar dan moest men er wel rekening mee houden dat het zitvlak ’s avonds behoorlijk ontveld kon zijn. Mannen en jongens (het “straô-rieën” was toen alleen aan mannen voorbehouden) die voor de eerste keer meereden moesten achter in de stoet rijden. En degenen die de meeste keren “Straô” hadden gereden, mochten vooraan in de stoet rijden, zij waren de voorrijders en bliezen op de koperen toeters.